Ποινικές ευθύνες συνεπάγεται η μη εκπλήρωση από τον εργοδότη της υποχρέωσης για έγκαιρη πληρωμή των αποδοχών του εργαζομένου. Σύμφωνα με το άρθρο 8 παρ.1 του Ν.2336/1995, η μη καταβολή δεδουλευμένων συνιστά ποινικό αδίκημα και τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι 6 μήνες και με χρηματική ποινή, με την παράλειψη του υπόχρεου εργοδότη να καταβάλει στο δικαιούχο μισθωτό τις οφειλόμενες σε αυτόν αποδοχές, μέσα στην προθεσμία που προβλέπει η ατομική σύμβαση ή ο νόμος. Διώκεται μετά από έγκληση από τον εργαζόμενο ή από τα όργανα της επιθεώρησης εργασίας ή και αυτεπάγγελτα. Για την εκδίκαση του αδικήματος εφαρμόζεται και η διαδικασία του αυτόφωρου.
Η ύπαρξη σύμβασης εξαρτημένης εργασίας αορίστου ή ορισμένου χρόνου ανήκει στις προϋποθέσεις για την στοιχειοθέτηση του ως άνω εγκλήματος. Εντούτοις, δεν απαιτείται κατ’ ανάγκη έγκυρη σύμβαση εργασίας. Κατά δεύτερον, απαιτείται ο εργοδότης να μην καταβάλει εμπρόθεσμα τις οφειλόμενες αποδοχές και κατά τρίτον. Έχει κριθεί από τον Άρειο Πάγο ότι καλύπτονται από την προστατευτική λειτουργία του νόμου, πέραν του μισθού, όλες οι υπόλοιπες μισθολογικές παροχές εκ μέρους του εργοδότη που χορηγούνται ως αντάλλαγμα τις παρεχόμενης εργασίας. Ωστόσο, σχετικά με τις παροχές σε είδος μισθολογικού ή μη χαρακτήρα, που ο εργοδότης χορηγεί στον εργαζόμενο, δεν περιλαμβάνονται αυτές στις τακτικές αποδοχές, ούτε αποτελούν εισόδημα και άρα ούτε υπόκεινται στην ποινική προστασία του νόμου, υπό την προϋπόθεση ότι εξυπηρετούν λειτουργικές ανάγκες της επιχείρησης.
Προσέτι, η ποινική προστασία της κανονικής άδειας που ετησίως δικαιούται ο εργαζόμενος, προβλέπεται στο άρθρο 5 παρ.7 του Ν.539/1945. Εφόσον ο εργοδότης από πρόθεση δεν χορήγησε την κανονική άδεια στο μισθωτό, φέρει εκτός από αστική και ποινική ευθύνη και τιμωρείται σύμφωνα με το νόμο.
Ο Άρειος Πάγος ερμηνεύει στενά τη διάταξη για την ποινική ευθύνη του εργοδότη την οποία και περιορίζει στις δεδουλευμένες αποδοχές, αποκλείοντας έτσι τους μισθούς υπερημερίας ή άλλες απαιτήσεις. Πρόσφατα όμως με τον Ν.3996/2011 άρθρο 28, η μη καταβολή αποζημίωσης κατέστη ποινικό αδίκημα. Ο νόμος πάντως, προστατεύει την αξίωση του εργαζομένου για την καταβολή νόμιμης αποζημίωσης, ποινικοποιώντας τη μη καταβολή μόνο αυτής, όχι της τυχόν μεγαλύτερης που οφείλεται βάσει συμφωνίας (συμβατική αποζημίωση).
Για τη μη καταβολή της αποζημίωσης που οφείλεται για την παράνομη (κατ’ εξαίρεση) υπερωριακή απασχόληση, η οποία είναι ίση με το καταβαλλόμενο ημερομίσθιο προσαυξημένο κατά 120%, προβλέπεται ποινική ευθύνη για τον εργοδότη ή τον υπεύθυνο για την εφαρμογή των διατάξεων για τις ώρες εργασίας διευθυντή ή διαχειριστή σύμφωνα με το άρθρο 7 του ν.δ. 515/1971 και το άρθρο 15 του ν.δ. 1037/1971.
- Βλέπε και άρθρο Καταγγελία Σύμβασης Εργασίας
- Βλέπε και άρθρο Αποζημίωση Απόλυσης
- Βλέπε και άρθρο Μεταβολή Όρων Εργασίας
- Βλέπε και άρθρο Επίσχεση Εργασίας
- Βλέπε και άρθρο Ετήσια Κανονική Άδεια
- Βλέπε και άρθρο Αμοιβή Εργαζόμενου
- Βλέπε και άρθρο Υπερεργασία – Υπερωρίες
- Βλέπε και άρθρο Υποχρεώσεις Εργοδοτών
