Τι είναι η ηθική βλάβη;
Ηθική βλάβη είναι η προσβολή αξιών μη αποτιμητέων σε χρήμα που προκαλείται στον εσωτερικό κόσμο ενός φυσικού προσώπου από την προσβολή ενός δικαιώματος του, π.χ. της προσωπικότητάς του.
Η χρηματική ικανοποίηση που λαμβάνει ένα φυσικό πρόσωπο υπολογίζεται ελεύθερα από το δικαστήριο, είτε σε χρήμα είτε σε καθετί που ενδείκνυται από τις περιστάσεις, εφόσον ζητηθεί στην εκάστοτε υπόθεση κι εφόσον ο νόμος προβλέπει ρητά τη σχετική ικανοποίηση, προκειμένου να αποφευχθεί σχετική κατάχρηση του όρου.
Η ηθική βλάβη αφορά αποκλειστικά τον ίδιο τον παθόντα και δεν πρέπει να συγχέεται με την ψυχική οδύνη, η οποία αφορά τους οικείους φυσικού προσώπου που έχασε τη ζωή του με ευθύνη τρίτου.
Τι είναι η ψυχική οδύνη;
Η ψυχική οδύνη είναι μια έννοια πιο στενή από την ηθική βλάβη. Αφορά τις περιπτώσεις εκείνες όπου το δικαστήριο καλείται να επιδικάσει αποζημίωση στα οικεία πρόσωπα ενός προσώπου που έχασε τη ζωή του με ευθύνη τρίτου προσώπου (π.χ. ανθρωποκτονία, ιατρικό λάθος, τροχαίο κλπ.).
Όπως εύκολα αντιλαμβάνεται κάποιος, o ψυχικός πόνος που προκαλείται από το θάνατο ενός οικείου προσώπου είναι ιδιαίτερα έντονος και διαρκής, γι’ αυτό και οι αποζημιώσεις που επιδικάζονται από τα δικαστήρια σε αυτές τις περιπτώσεις είναι κατά κανόνα υψηλότερες σε σύγκριση με την απλή ηθική βλάβη.
Όσον αφορά τα άτομα που δικαιούνται να ζητήσουν αποζημίωση λόγω ψυχικής οδύνης, το κριτήριο δεν είναι ο βαθμός που επηρεάζονται από τα περιστατικά και τις συνέπειες του θανάτου, αλλά το πόσο στενή συγγένεια υπάρχει.
Για το λόγο αυτό, τέτοια αποζημίωση δικαιούνται κατά κανόνα μόνο τα πρόσωπα του «σκληρού πυρήνα» της οικογένειας του θύματος (παιδιά, γονείς, σύζυγος, ακόμα κι αν πρόκειται για μνηστή, αλλά και εν διαστάσει σύζυγο, όχι όμως το πρόσωπο με το οποίο ο θανών τελούσε σε κατάσταση ελεύθερης συμβίωσης), ενώ δεν έχει σημασία το αν είναι σε θέση να αντιληφθούν εκείνη τη στιγμή το γεγονός και τις συνέπειες του θανάτου.
Για παράδειγμα, αν μια έγκυος γυναίκα εμπλακεί σε τροχαίο με το σύζυγο της και αυτός χάσει τη ζωή του, εφόσον το παιδί τους γεννηθεί κανονικά, δικαιούται να επιδιώξει αποζημίωση για ψυχική οδύνη από το θάνατο του πατέρα του.
