Τι είναι η απάτη;
Η απάτη τιμωρείται ως πλημμέλημα, επισύροντας ποινή φυλάκισης από 3 – 5 έτη, και ως κακούργημα, επισύροντας ποινή καθείρξεως από 5 – 10 έτη. Αν κάποιος με σκοπό να αποκομίσει ο ίδιος ή άλλος παράνομο περιουσιακό όφελος βλάπτει ξένη περιουσία πείθοντας κάποιον σε πράξη, παράλειψη ή ανοχή με την εν γνώσει παράσταση ψευδών γεγονότων σαν αληθινών ή την αθέμιτη απόκρυψη ή παρασιώπηση αληθινών γεγονότων τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον τριών μηνών άρ. 386 παρ. 1 υποεδ. 1 ΠΚ. Αν η ζημία που προξενήθηκε είναι ιδιαίτερα μεγάλη, ο υπαίτιος τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον δύο ετών άρ. 386 παρ. 1 υποεδ. 2 ΠΚ. Αν ο υπαίτιος διαπράττει απάτες κατ’ επάγγελμα ή κατά συνήθεια και το συνολικό όφελος ή η συνολική ζημία υπερβαίνουν το ποσό των 30.000 ευρώ, ή αν το περιουσιακό όφελος ή η προξενηθείσα ζημία υπερβαίνει συνολικά το ποσό των 120.000 ευρώ, επιβάλλεται κάθειρξη μέχρι δέκα ετών άρ. 386 παρ. 3 ΠΚ.
ΑΘΩΩΤΙΚΗ ΑΠΟΦΑΣΗ
Αθώωση από το γραφείο μας κακουργηματικής απάτης από την οποία το περιουσιακό όφελος υπερβαίνει τα 120.000€, κατ’ έφεση ενώπιον του Πενταμελούς Εφετείου Κακουργημάτων, πρωτοδίκως είχε κριθεί ένοχος. Βλέπε σχετική ποινική απόφαση Κακουργηματικη απατη αθωος Εφεση Πενταμελες Εφετειο
Περιπτώσεις απάτης
Ο ποινικολόγος Δημήτρης Ζιαμπάρας έχει χειριστεί πολλές περιπτώσεις απάτης: α) κλασική περίπτωση απάτης είναι αυτό που κάνει κάποιος ευγενής κύριος, που εμφανίζεται και σας λέει ότι είναι από την αστυνομία και ο υιός σας χρωστάει τόσα και εκείνοι τα δίνουν για να εξοφληθεί το ανύπαρκτο χρέος (ψευδής παράσταση ως αληθινή). β) Αντίστοιχα, εάν όντως υπήρχε κάποιο χρέος, αλλά είχε εξοφληθεί και κάποιος επιχειρούσε να το επανεισπράξει, αποκρύπτοντας την εξόφληση, πάλι θα είχαμε απάτη (με αθέμιτη παρασιώπηση αληθινού γεγονότος αυτή τη φορά). γ) Απάτη υπάρχει κάθε φορά, που κάποιος πείθει έναν άλλο να συναλλαχθεί μαζί του, εμφανιζόμενος ψευδώς ότι έχει κάποια ιδιότητα π.χ επιχειρηματίας, άτομο με μεγάλη οικονομική επιφάνεια και διασυνδέσεις ή κάποια άλλη επαγγελματική ιδιότητα (π.χ γιατρός, δικηγόρος, μεσίτης, ασφαλιστής, χρηματιστής κ.ο.κ), την οποία όμως δεν έχει και την έλλειψη της οποίας αν γνώριζε ο αντισυμβαλλόμενος, προφανώς δεν θα έκανε συναλλαγές μαζί του. δ) Απάτη (επί Δικαστηρίω μάλιστα) υπάρχει κάθε φορά που ένας διάδικος προσκομίζει στο Δικαστήριο ψεύτικα στοιχεία (π.χ ότι είναι κύριος ακινήτου, ενώ δεν είναι), προκειμένου να παραπλανήσει τους Δικαστές και να εκδώσουν ευνοϊκή για τον ίδιο απόφαση. ε) Απάτη διαπράττει επίσης ο έμπορος αυτοκινήτων που πειράζει το κοντέρ του ι.χ και δείχνει στον υποψήφιο αγοραστή ότι έχει λιγότερα χιλιόμετρα απ’ όσα έχει πραγματικά διανύσει κοκ.
Στην μακρόχρονη καριέρα του ως Ποινικολόγος, ο Δημήτρης Ζιαμπάρας, έχει χειριστεί περιπτώσεις απάτης που όμως δεν ήταν απάτες: λ.χ. όταν κάποιος έχει πράγματι τις ιδιότητες που λέει, αλλά δεν εκπληρώνει μία υπόσχεση που αναλαμβάνει, όπως όταν παραγγέλνω προμήθειες ή πρώτες ύλες από άτομο, που όντως κάνει σχετικό εμπόριο, αλλά δεν μου τα παραδίδει έγκαιρα ή δεν τα παραδίδει καθόλου. Εδώ έχουμε απλά παραβίαση των συμφωνηθέντων, με αστικές μόνον αξιώσεις και όχι ποινικές. Ακόμα και η έκδοση ακάλυπτης επιταγής δεν είναι απάτη, διότι αφορά την εκπλήρωση μελλοντικής υποχρέωσης, ενώ στην απάτη, το ψέμα ή η απόκρυψη της αλήθειας, θα πρέπει να αναφέρονται στο παρόν. Το ίδιο και όταν δανείζομαι χρήματα, αλλά δεν τα επιστρέφω, δεν διαπράττω απάτη, εκτός αν είπα κάποιο ψέμα στο δανειστή, όπως π.χ ότι έχω να λαμβάνω (σίγουρα) χρήματα από κάπου αλλού, χωρίς αυτό να ισχύει. Τέλος, δεν είναι απάτη, όταν μου δίνει κάποιος χρήματα, για να αγοράσω για λογαριασμό του κάτι, αλλά δεν το αγοράζω, ωστόσο αν δεν επιστρέψω τα χρήματα, διαπράττω υπεξαίρεση, διότι τα ιδιοποιούμαι παράνομα. Με την μακρόχρονη εμπειρία του σε ποινικές δίκες, ο ποινικολόγος Δημήτρης Ζιαμπάρας κατάφερε να αθωώσει τέτοιους εντολείς.
Τα γεγονότα στην απάτη
Ως “γεγονότα” νοούνται τα πραγματικά περιστατικά που ανάγονται στο παρελθόν ή στο παρόν, και όχι εκείνα που πρόκειται να συμβούν στο μέλλον, όπως είναι οι απλές υποσχέσεις ή συμβατικές υποχρεώσεις. Αν οι απλές υποσχέσεις ή συμβατικές υποχρεώσεις συνοδεύονται ταυτόχρονα με ψευδείς διαβεβαιώσεις και παραστάσεις άλλων ψευδών γεγονότων που αναφέρονται στο παρόν ή στο παρελθόν, κατά τέτοιο τρόπο, ώστε να δημιουργούν την εντύπωση της μελλοντικής εκπλήρωσης με βάση την εμφανιζόμενη ήδη στο παρόν ψευδή κατάσταση πραγμάτων από τον δράστη που έχει ειλημμένη την πρόθεση να μην εκπληρώσει την υποχρέωσή του, θεμελιώνεται το έγκλημα της απάτης.
Απάτη στο δικαστήριο
Η απάτη μπορεί να τελεστεί και με την παραπλάνηση του δικαστηρίου σε πολιτική δίκη, όταν υποβάλλεται σε αυτό ψευδής ισχυρισμός, υποστηριζόμενος με προσαγωγή εν γνώσει ψευδών – αναληθών αποδεικτικών μέσων ΑΠ Ποιν. 318/2011 ή γνήσιων μεν, αλλά ψευδών κατά το περιεχόμενό τους (κατάθεση ψευδομάρτυρα κλπ.) ΑΠ Ποιν. 506/2017. Ψευδή αποδεικτικά μέσα είναι και τα πλαστά ή νοθευμένα έγγραφα ΑΠ Ποιν. 506/2017. Η απάτη επί δικαστηρίου είναι τετελεσμένη, όταν με τους ψευδείς ισχυρισμούς και με την προσαγωγή αναληθών αποδεικτικών μέσων, εκδίδεται απόφαση υπέρ των απόψεων του δράστη της απάτης και σε βάρος του αντιδίκου του ΑΠ Ποιν. 318/2011. Αν δεν εκδοθεί απόφαση υπέρ των απόψεων του δράστη της απάτης και σε βάρος του αντιδίκου του, η απάτη επί δικαστηρίου παραμένει στο στάδιο της απόπειρας ΑΠ Ποιν. 318/2011. Απάτη επί δικαστηρίου διαπράττεται και όταν η δίκη διεξάγεται κατ’ ειδική διαδικασία, στην οποία το δικαστήριο δεν δεσμεύεται από αποδεικτικούς κανόνες ως προς τα αποδεικτικά μέσα και την αποδεικτική τους δύναμη ΑΠ Ποιν. 318/2011. Τέτοια διαδικασία είναι και η ειδική διαδικασία των μισθωτικών διαφορών ΑΠ Ποιν. 318/2011.
Εξάλειψη αξιοποίνου
Αν ο υπαίτιος απάτης ικανοποιήσει εντελώς τον ζημιωθέντα, με θέληση του υπαιτίου και πριν ο υπαίτιος εξεταστεί με οποιονδήποτε τρόπο για την πράξη από τις αρχές, το αξιόποινο της απάτης εξαλείφεται άρ. 406 Α παρ. 1 εδ. 1 ΠΚ. Η μερική μόνο ικανοποίηση εξαλείφει το αξιόποινο κατά το αντίστοιχο μόνο μέρος άρ. 406 Α παρ. 1 εδ. 2 ΠΚ. Στην απόπειρα απάτης αρκεί δήλωση του παθόντος ή των κληρονόμων του ότι έχουν ικανοποιηθεί άρ. 406 Α παρ. 4 ΠΚ άρ. 384 παρ. 4 ΠΚ. Η δήλωση του παθόντος ή των κληρονόμων του ότι ικανοποιήθηκαν εντελώς ισχύει για όλους τους συμμετόχους, εκτός από εκείνους που δηλώνουν ότι δεν την αποδέχονται άρ. 406 Α παρ. 4 ΠΚάρ. 384 παρ. 5 ΠΚ.
Αρχειοθέτηση υπόθεσης
Αν ο υπαίτιος απάτης ικανοποιήσει εντελώς τον ζημιωθέντα, μέχρι την άσκηση της ποινικής δίωξης, καταβάλλοντας αποδεδειγμένα ή κατά δήλωση του παθόντος ή των κληρονόμων του το κεφάλαιο και τους τόκους υπερημερίας, δεν κινείται ποινική δίωξη και η υπόθεση τίθεται στο αρχείο με αιτιολογημένη πράξη του εισαγγελέα πλημμελειοδικών άρ. 406 Α παρ. 2 ΠΚ. Στην απόπειρα απάτης αρκεί δήλωση του παθόντος ή των κληρονόμων του ότι έχουν ικανοποιηθεί άρ. 406 Α παρ. 4 ΠΚ άρ. 384 παρ. 4 ΠΚ. Η δήλωση του παθόντος ή των κληρονόμων του ότι ικανοποιήθηκαν εντελώς ισχύει για όλους τους συμμετόχους, εκτός από εκείνους που δηλώνουν ότι δεν την αποδέχονται άρ. 406 Α παρ. 4 ΠΚ άρ. 384 παρ. 5 ΠΚ.
Απαλλαγή από ποινή
Αν ο υπαίτιος πλημμεληματικής απάτης ικανοποιήσει εντελώς τον ζημιωθέντα, μέχρι το τέλος της αποδεικτικής διαδικασίας στο πρωτοβάθμιο δικαστήριο, καταβάλλοντας αποδεδειγμένα ή κατά δήλωση του παθόντος ή των κληρονόμων του το κεφάλαιο και τους τόκους υπερημερίας, ο υπαίτιος απαλλάσσεται από κάθε ποινή άρ. 406 Α παρ. 3 ΠΚ. Στην απόπειρα πλημμεληματικής απάτης αρκεί δήλωση του παθόντος ή των κληρονόμων του ότι έχουν ικανοποιηθεί άρ. 406 Α παρ. 4 ΠΚάρ. 384 παρ. 4 ΠΚ. Η δήλωση του παθόντος ή των κληρονόμων του ότι ικανοποιήθηκαν εντελώς ισχύει για όλους τους συμμετόχους, εκτός από εκείνους που δηλώνουν ότι δεν την αποδέχονται άρ. 406 Α παρ. 4 ΠΚάρ. 384 παρ. 5 ΠΚ.
Υπεράσπιση κατηγορίας στην απάτη
Άμεσα ζημιούμενος από την πράξη της απάτης και δικαιούμενος να παραστεί ως υπεράσπιση κατηγορίας στην ποινική διαδικασία για χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης είναι εκείνος ο οποίος υπέστη ή πρόκειται να υποστεί τις έννομες συνέπειες της απάτης ΑΠ Ποιν. 427/2009.
- Δες ακόμα άρθρο Ηλεκτρονική Απάτη
- Δες ακόμα άρθρο Συκοφαντική Δυσφήμηση
- Δες ακόμα άρθρο Σωματική Βλάβη
- Δες ακόμα άρθρο Ναρκωτικά
- Δες ακόμα άρθρο Πλαστογραφία
- Δες ακόμα άρθρο Υπεξαίρεση
- Δες ακόμα άρθρο Ανθρωποκτονία εξ Αμελείας
- Δες ακόμα άρθρο Φοροδιαφυγή
