Αποποίηση κληρονομιάς είναι η γραπτή δήλωση προς το οικείο ειρηνοδικείο πως ο κληρονόμος δεν επιθυμεί να αποδεχθεί την κληρονομιά. Αν ο κληρονόμος είναι ανήλικος απαιτείται δικαστική απόφαση του ειρηνοδικείου του τόπου διαμονής του ανηλίκου, η οποία θα επιτρέπει την αποποίηση της κληρονομιάς από τον ανήλικο μιας και θα είναι προς το συμφέρον του.
Αποδοχή κληρονομιάς είναι η άτυπη δήλωση της επιθυμίας του προσωρινού κληρονόμου ότι θέλει να είναι και οριστικός κληρονόμος και ότι επομένως παραιτείται από το δικαίωμα να αποποιηθεί την κληρονομιά.
Ρητή αποδοχή κληρονομιάς έχουμε συνήθως όταν αυτή γίνεται με σκοπό τη μεταγραφή της στο αρμόδιο υποθηκοφυλακείο, ώστε να αποκτηθεί η κυριότητα επί ακινήτου της κληρονομιάς. Στην περίπτωση αυτή συντάσσεται συμβολαιογραφικό έγγραφο ( πράξη αποδοχής ).
Σιωπηρή αποδοχή κληρονομιάς έχουμε όταν η θέληση του προσωρινού κληρονόμου να γίνει οριστικός συνάγεται από τις πράξεις ή τις παραλείψεις του. Τέτοιες πράξεις που εξωτερικεύουν τη θέληση αυτή είναι λόγου χάρη η αίτηση για έκδοση κληρονομητηρίου που αναγράφει τον αιτούντα ως κληρονόμο, η άσκηση διεκδικητικής αγωγής για πράγμα της κληρονομίας που έλαβε τρίτος, η υποβολή δήλωσης φόρου κληρονομιάς, η χρησιμοποίηση πράγματος της κληρονομιάς σαν δικό του πράγμα και άλλες.
Εκτός όμως και από τις ανωτέρω δύο περιπτώσεις, ο νόμος συνάγει αποδοχή της κληρονομιάς και από την παρέλευση άπρακτης της προθεσμίας για αποποίηση, πρόκειται δηλαδή για πλασματική αποδοχή κληρονομιάς. Ειδικότερα, εάν ο προσωρινός κληρονόμος δεν αποποιηθεί εγκαίρως την κληρονομιά, ήτοι εντός τεσσάρων μηνών από τότε που έμαθε ότι κατέστη κληρονόμος και το λόγο για τον οποίο κατέστη κληρονόμος, τεκμαίρεται ότι την αποδέχθηκε. Ακόμη και αν η προθεσμία για την αποποίηση της κληρονομιάς παρήλθε άπρακτη από τον κληρονόμο από αμέλεια, αυτός αποκτά την ιδιότητα του οριστικού κληρονόμου παρά τη θέλησή του και η κατάσταση αυτή είναι αμετάκλητη. Κατά συνέπεια βαρύνεται αυτός και με την προσωπική του περιουσία για τα χρέη της κληρονομιάς και καμία δυνατότητα δεν έχει πλέον να περιορίσει την ευθύνη του μέχρι το ενεργητικό της (συνολική αξία της κληρονομιάς).
Αποποίηση κληρονομιάς ανηλίκου
Η αποποίηση κληρονομιάς από ανήλικο είναι ένα θέμα που απασχολεί πολλούς γονείς όταν το παιδί τους καλείται ως κληρονόμος σε μια κληρονομιά με χρέη. Δυστυχώς, το γεγονός η κληρονομιά να βαρύνεται με χρέη τείνει να γίνει ο κανόνας λόγω της οικονομικής κρίσης στη χώρα μας, με τα χρέη σε Δημόσιο και Τράπεζες να βρίσκονται στο κόκκινο.
Έτσι, σε πολλές περιπτώσεις το ανήλικο τέκνο μπορεί να κληρονομεί παραδείγματος χάριν σημαντική ακίνητη περιουσία αλλά τα χρέη να είναι πολλαπλάσια της αξίας της περιουσίας που κληρονομεί. Σε αυτή την περίπτωση η αποποίηση κληρονομιάς είναι η ενδεδειγμένη λύση.
Για να αποποιηθεί ένα ανήλικο τέκνο θα πρέπει να γίνει δικαστήριο, στο οποίο το τέκνο εκπροσωπείται από τους γονείς του. Το δικαστήριο θα αποφασίσει αν η αποποίηση είναι προς το συμφέρον του ανηλίκου και εφόσον η απάντηση είναι θετική, χορηγεί ειδική άδεια (δικαστική απόφαση) με την οποία οι γονείς αποποιούνται την ασύμφορη κληρονομιά για λογαριασμό του τέκνου τους. Το κόστος αποποίησης κληρονομιάς ποικίλει αναλόγως της υπόθεσης και της δυσκολίας της.
Ποια είναι η προθεσμία αποποίησης κληρονομιάς:
Σύμφωνα με το άρθρο 1847 Α.Κ., η αποποίηση της κληρονομιάς πρέπει επί ποινή ακυρότητας να γίνει μέσα σε αποκλειστική προθεσμία τεσσάρων (4) μηνών από τότε που ο κληρονόμος έλαβε γνώση του θανάτου και ότι καταλείπεται σε αυτόν μέρος της κληρονομιάς.
Ως επακόλουθο, πρέπει να επισημανθεί ότι η προθεσμία των τεσσάρων μηνών δεν ξεκινάει από τον θάνατο, αλλά από τη στιγμή που έλαβε γνώση του θανάτου ο κληρονόμος.
Εκπρόθεσμη αποποίηση κληρονομιάς – Διαδικασία
Με το άρθρο 1857 ΑΚ δίνεται η δυνατότητα για εκπρόθεσμη αποποίηση κληρονομιάς με την άσκηση αγωγής ακύρωσης της πλασματικής αποδοχής της κληρονομιάς, η οποία επήλθε μετά την άπρακτη παρέλευση της τετράμηνης προθεσμίας για την αποποίηση της κληρονομιάς. Ο νόμος ορίζει τις περιπτώσεις, όπου είναι δυνατή η ακύρωση της πλασματικής αποδοχής και αφορούν τις περιπτώσεις της πλάνης, απάτης ή απειλής.
Ως ουσιώδης πλάνη έχει κριθεί από την ελληνική νομολογία αυτή που αναφέρεται σε σημείο τόσο σπουδαίο για την αποδοχή της κληρονομιάς, ώστε αν ο κληρονόμος γνώριζε την αληθινή κατάσταση ως προς το σημείο αυτό, δε θα άφηνε να παρέλθει άπρακτη η προθεσμία αποποίησης. Η ουσιώδης πλάνη μπορεί να οφείλεται και σε άγνοια ή εσφαλμένη γνώση των νομικών διατάξεων που αφορούν την αποδοχή και αποποίηση της κληρονομιάς.
Ο κληρονόμος που έχασε την προθεσμία της αποποίησης μπορεί να επικαλεστεί ότι δεν γνώριζε το νόμο (πλάνη) και για αυτό το λόγο να καταφέρει να αποποιηθεί εκπρόθεσμα με δικαστική απόφαση.
- Δες ακόμη άρθρο Προσβολή Διαθήκης
- Δες ακόμη άρθρο Θάνατος Καταθέτη Τράπεζας
- Δες ακόμα άρθρο Κληρονομητήριο
- Δες ακόμη άρθρο ΄Εξωση Ενοικιαστή
- Δες ακόμα άρθρο Αλλαγή Ονόματος
- Δες ακόμα άρθρο Διαταγή Πληρωμής
- Δες ακόμα άρθρο Διαζύγιο
