Σύμφωνα με το άρ. 216 του Ποινικού Κώδικα, στην πλαστογραφία όποιος καταρτίζει πλαστό έγγραφο ή νοθεύει έγγραφο, με σκοπό να παραπλανήσει άλλον, σχετικά με γεγονός που μπορεί να έχει συνέπειες, τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον τριών (3) μηνών. Ομοίως τιμωρείται όποιος χρησιμοποιεί εν γνώσει του πλαστό ή νοθευμένο έγγραφο. Το γραφείο μας έχει χειριστεί πολλές υποθέσεις πλαστογραφίας και με την επιβαρυντική περίσταση της χρήσης του πλαστού εγγράφου. Μάλιστα έχει χειριστεί και αρκετές περιπτώσεις πλαστογραφίας σε βαθμό κακουργήματος, όταν το περιουσιακό όφελος που προκύπτει από την πλαστογραφία υπερβαίνει το ποσό των 120.000€ ή διαπράττεται κατ’ επάγγελμα ή κατά συνήθεια και το συνολικό ποσό υπερβαίνει το ποσό των 30.000€, οπότε η πλαστογραφία τιμωρείται με κάθειρξη και είναι κακούργημα.

Τι είναι η πλαστογραφία;

Η αντικειμενική υπόσταση της πλαστογραφίας στοιχειοθετείται όταν:

• ο δράστης καταρτίζει απαρχής έγγραφο, το οποίο αυτός εμφανίζει ότι καταρτίστηκε από άλλον, ή
• ο δράστης νοθεύει γνήσιο έγγραφο. 

Η υποκειμενική υπόσταση της πλαστογραφίας στοιχειοθετείται όταν:

• ο δράστης γνώριζε και ήθελε να παραχθούν τα πραγματικά περιστατικά που απαρτίζουν την αντικειμενική υπόσταση του εγκλήματος, και
• ο δράστης είχε σκοπό να παραπλανήσει άλλον με τη χρήση του πλαστού ή νοθευμένου εγγράφου για γεγονός που μπορεί να έχει έννομες συνέπειες.

Κατά μια άποψη, για τη γνώση αρκεί και η αμφιβολία. Για την επιβαρυντική περίσταση της πλαστογραφίας με σκοπό περιουσιακού οφέλους κατ’ άρ. 216 παρ. 3 ΠΚ, απαιτείται για τη στοιχειοθέτηση της υποκειμενικής υπόστασης και σκοπός οφέλους. 

Έννοια εγγράφου

Ως έγγραφο, που αποτελεί το υλικό αντικείμενο της πλαστογραφίας, νοείται κάθε γραπτό που προορίζεται ή είναι πρόσφορο να αποδείξει γεγονός, που έχει έννομη συνέπεια, όπως και κάθε σημείο που προορίζεται να αποδείξει ένα τέτοιο γεγονός. Ως έγγραφο νοείται και το φωτοτυπικό αντίγραφο εγγράφου, στο οποίο απεικονίζεται (φωτογραφίζεται) το πρωτότυπο εγγράφου με τη χρησιμοποίηση κατάλληλης συσκευής, αφού υπάρχει πιστή αναπαραγωγή του πρωτοτύπου με μηχανικό τρόπο (φωτοτυπικό μηχάνημα). Το γεγονός με έννομη συνέπεια, που το πρωτότυπο του εγγράφου προορίζεται ή είναι πρόσφορο να αποδείξει, εμφανίζεται και στο φωτοτυπικό αντίγραφο, έστω και αν δεν είναι επικυρωμένο και άρα μπορεί να αποδειχθεί με το φωτοτυπικό αντίγραφο. 

Κατάρτιση νέου εγγράφου

Αν ο δράστης εμφανίζει ότι το έγγραφο καταρτίστηκε από άλλον, με απομίμηση του γραφικού χαρακτήρα, ο δράστης προβαίνει σε εξ υπαρχής κατάρτιση εγγράφου. 

Νόθευση εγγράφου

Νόθευση γνησίου εγγράφου υπάρχει όταν γίνεται αλλοίωση της έννοιας του περιεχομένου του εγγράφου. 

Χρήση πλαστού ή νοθευμένου εγγράφου από τον πλαστογράφο

Αν ο ίδιος ο πλαστογράφος κάνει χρήση του πλαστού ή νοθευμένου εγγράφου, η πράξη αυτή αποτελεί επιβαρυντική περίσταση. 

Εντολή ή συναίνεση του παθόντος

Η θέση της υπογραφής τρίτου επί εγγράφου χωρίς τη συναίνεσή του στοιχειοθετεί πλαστογραφία. Η θέση της υπογραφής τρίτου επί εγγράφου έχοντας προηγουμένως τη συναίνεσή του δεν στοιχειοθετεί πλαστογραφία. Αν ο φερόμενος ως εκδότης του εγγράφου δώσει εντολή ή συναίνεση, ρητή ή σιωπηρή, για κατάρτιση εγγράφου με τη θέση της υπογραφής του φερόμενου ως εκδότη επί ιδιωτικού εγγράφου, με την κατάρτιση του εγγράφου κατά τον τρόπο αυτό δεν στοιχειοθετείται η αντικειμενική υπόσταση της κατάρτισης πλαστού εγγράφου. 

Υπεράσπιση κατηγορίας

Άμεσα ζημιούμενος από την πράξη της πλαστογραφίας και δικαιούμενος να παραστεί στην ποινική διαδικασία ως υπεράσπιση κατηγορίας για χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης είναι εκείνος ο οποίος υπέστη ή πρόκειται να υποστεί τις έννομες συνέπειες της πλαστογραφίας. 

Κατ’ εξακολούθηση έγκλημα

Κατ’ εξακολούθηση έγκλημα είναι εκείνο το οποίο τελείται από το ίδιο πρόσωπο και απαρτίζεται από περισσότερες ομοειδείς πράξεις, διακρινόμενες χρονικά μεταξύ τους, και προσβάλλουν το ίδιο έννομο αγαθό, και καθεμία περιέχει πλήρη τα στοιχεία ενός και του αυτού εγκλήματος, συνδέονται δε μεταξύ τους με την ταυτότητα της απόφασης προς εκτέλεσή τους Πλ.Ολομ. ΑΠ Ποιν. 1/2018.

Αιτιολογία της απόφασης

Η απόφαση του δικαστηρίου πρέπει να αναφέρει επακριβώς τον σκοπό πλαστογραφίας του πιστοποιητικού. Σε περίπτωση παράθεσης λανθασμένης ημερομηνίας γέννησης για έκδοση νέας ταυτότητας, αν η απόφαση δεν αναφέρει σκοπό πλαστογραφίας, ιδρύεται λόγος αναίρεσης. Η αναφορά στην απόφαση του ακριβούς χρόνου τέλεσης της πράξης είναι αναγκαία για την έναρξη και τον υπολογισμό του χρόνου της παραγραφής. Αν δεν προσδιορίζεται στην απόφαση ο ακριβής χρόνος τέλεσης της πράξης, ο Άρειος Πάγος δεν μπορεί να κρίνει για την παραγραφή ή μη της πράξης, και έτσι παραβιάζονται εκ πλαγίου οι διατάξεις περί παραγραφής, και ιδρύεται ο κατ’ άρ. 510 παρ. 1 στοιχ. Ε ΚΠοινΔ λόγος αναίρεσης. Το δευτεροβάθμιο δικαστήριο δικαιούται να καθορίσει ακριβέστερα τον χρόνο τέλεσης της πράξης, όπως αυτός προέκυψε από τις αποδείξεις, αρκεί να μην επηρεάζεται η ταυτότητα της πράξης ή η τυχόν υπάρχουσα παραγραφή, διαφορετικά ιδρύεται ο κατ’ άρ. 510 παρ. 1 στοιχ. Η ΚΠοινΔ λόγος αναίρεσης για υπέρβαση εξουσίας. 

Χρήση πλαστού ή νοθευμένου εγγράφου

Αν κάποιος χρησιμοποιήσει εν γνώσει του πλαστό ή νοθευμένο έγγραφο, με σκοπό να παραπλανήσει άλλον σχετικά με γεγονός που μπορεί να έχει έννομες συνέπειες, ο δράστης τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον τριών μηνών άρ. 216 παρ. 2 ΠΚ άρ. 216 παρ. 1 ΠΚ. Η χρήση του πλαστού ή νοθευμένου εγγράφου συνιστά ιδιαίτερο αυτοτελές έγκλημα, όχι μόνο όταν γίνεται από τον ίδιο τον πλαστογράφο αλλά αυτός για οποιοδήποτε λόγο δεν μπορεί να τιμωρηθεί για την πλαστογραφία, αλλά και όταν γίνεται από τρίτο μη πλαστογράφο.

Πλαστογραφία μετά χρήσεως και απάτη

Οι πράξεις της πλαστογραφίας μετά χρήσεως και της απάτης συρρέουν αληθώς, και ουδεμία απορροφά την άλλη, γιατί κάθε μία είναι αυτοτελής, και στοιχειοθετείται από διαφορετικά περιστατικά, καθώς ειδικότερα η επίτευξη της παραπλάνησης και της βλάβης στην περιουσία του παραπλανώμενου ή του τρίτου, που αποτελούν στοιχεία της αντικειμενικής υπόστασης της απάτης, δεν αποτελούν αντίστοιχα και στοιχεία της υπόστασης, ή επιβαρυντική περίπτωση, ή αναγκαίο μέσο διάπραξης της πλαστογραφίας. Αν τα ψευδή γεγονότα που παραστάθηκαν ως αληθή για την απάτη ταυτίζονται προς τα συγκροτούντα τη χρήση του πλαστού εγγράφου, η απόπειρα της απάτης και η χρήση πλαστού ή νοθευμένου εγγράφου δεν είναι αυτοτελή εγκλήματα, και η απόπειρα απάτης απορροφάται από τη χρήση πλαστού εγγράφου. Αν επί της απόπειρας της απάτης πέραν των ψευδών αυτών γεγονότων συντρέχουν και άλλες ψευδείς παραστάσεις που δεν ταυτίζονται προς τις αποτελούσες μόνο τη χρήση του πλαστού εγγράφου, η απόπειρα απάτης και η χρήση πλαστού ή νοθευμένου εγγράφου είναι αυτοτελή εγκλήματα. 

• Δες ακόμα άρθρο Συκοφαντική Δυσφήμηση
• Δες ακόμα άρθρο Σωματική Βλάβη
• Δες ακόμα άρθρο Ναρκωτικά
• Δες ακόμα άρθρο Απάτη
• Δες ακόμα άρθρο Πλαστογραφία
• Δες ακόμα άρθρο Υπεξαίρεση
• Δες ακόμα άρθρο Ανθρωποκτονία εξ Αμελείας
• Δες ακόμα άρθρο Φοροδιαφυγή