Ανακοπή είναι η άμυνα του οφειλέτη ή του μισθωτή κατά Διαταγής Πληρωμής ή Διαταγής Απόδοσης Μισθίου ή Πλειστηριασμού ακινήτου. Η διαταγή πληρωμής είναι μια δικαστική επιταγή με την οποία διατάσσεται να πληρώσει ένα χρηματικό ποσό ο οφειλέτης προς το δανειστή του, ενώ η Διαταγή Απόδοσης Μισθίου μια δικαστική διαταγή με την οποία διατάσσεται ο μισθωτής να αποδώσει το μίσθιο. Η Διαταγή αποτελεί εκτελεστό τίτλο και από την επίδοση της επιταγής προς πληρωμή μπορεί να επιδιωχθεί η είσπραξη του αναφερόμενου ποσού μέσω της διαδικασίας αναγκαστικής εκτέλεσης.
Μπορεί να ζητηθεί για χρηματικές απαιτήσεις ή απαιτήσεις χρεογράφων, εφόσον πρόκειται για ιδιωτικές διαφορές και η απαίτηση καθώς και το οφειλόμενο ποσό αποδεικνύονται με δημόσιο ή ιδιωτικό έγγραφο ή με απόφαση ασφαλιστικών μέτρων η οποία απόφαση εκδόθηκε μετά από ομολογία ή αποδοχή του οφειλέτη.
Η βασική άμυνα του οφειλέτη κατά της διαταγής πληρωμής και της επικείμενης εκτέλεσής της είναι η ανακοπή του άρθρου 632 Α.Κ., η οποία πρέπει να ασκηθεί ταχύτατα εντός 15 εργάσιμων ημερών. Η ανακοπή αυτή όμως δεν αναστέλλει την εκτέλεση της διαταγής. Για να προστατευθεί πλήρως ο οφειλέτης και μέχρι τη συζήτηση της ανακοπής θα πρέπει ταυτόχρονα με την ανακοπή να ασκήσει και αίτηση προσωρινής διαταγής – αναστολής μέσω της διαδικασίας των ασφαλιστικών μέτρων.
Δεύτερη δυνητικά άμυνα, εφόσον βέβαια πληρούνται οι προϋποθέσεις του νόμου, αποτελεί η ένταξη του οφειλέτη στη ρύθμιση για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά.
Ανακοπή κατά διαταγής πληρωμής
Η ανακοπή ασκείται εντός δεκαπέντε (15) ή τριάντα (30) εργάσιμων ημερών εάν ο οφειλέτης είναι κάτοικος εξωτερικού, από την επομένη της επίδοσης. Αν δεν ασκηθεί εμπρόθεσμα, ο δανειστής μπορεί να επιδώσει πάλι τη διαταγή πληρωμής και ο οφειλέτης έχει το δικαίωμα να ασκήσει ανακοπή τώρα για πρώτη φορά κατά την δεύτερη επίδοση μέσα σε προθεσμία δεκαπέντε (15) εργάσιμων ημερών. Σε αυτή την περίπτωση όμως χάνει το δικαίωμα της αναστολής εκτελέσεως μέχρι τη συζήτηση της ανακοπής. Τέλος αν περάσει άπρακτη και η δεύτερη αυτή προθεσμία η διαταγή πληρωμής αποκτά δύναμη δεδικασμένου και είναι δυνατόν να προσβληθεί μόνο με αναψηλάφηση.
1) επίδοση διαταγής – εντός δεκαπέντε (15) εργασίμων ημερών ανακοπή και αίτηση αναστολής εκτέλεσης μέχρι τη συζήτηση.
2) αν περάσει άπρακτη η παραπάνω προθεσμία – νέα επίδοση της διαταγής – ανακοπή εντός δεκαπέντε (15) εργασίμων ημερών (χάνεται όμως το προηγούμενο δικαίωμα αναστολής της εκτέλεσης).
3) αν περάσει άπρακτη και η δεύτερη προθεσμία – η διαταγή αποκτά δύναμη δεδικασμένου – δυνατή μόνο αναψηλάφηση.
Αρμόδιο Δικαστήριο είναι αυτό που εξέδωσε την διαταγή πληρωμής, ήτοι το Ειρηνοδικείο για οφειλές μέχρι 20.000 ευρώ και το Μονομελές Πρωτοδικείο για οφειλές άνω των 20.000 ευρώ.
Οι λόγοι μπορεί να είναι α) νομικοί (λ.χ. λάθη στην επίδοση, τυχόν ελλείψεις και λάθη του περιεχομένου) είτε β) πραγματικοί με κυριότερο όλων αυτό της αμφισβήτησης του ύψους που οφείλεται, όχι όμως της οφειλής αυτής καθεαυτής.
ΑΝΑΚΟΠΗ ΚΑΤΑ ΠΛΕΙΣΤΗΡΙΑΣΜΟΥ
Αν τελικά δεν τελεσφορήσουν οι προσπάθειες ακύρωσης του πλειστηριασμού (ή αμελήσει ο οφειλέτης και δεν προβεί σε άσκηση κάποιου ένδικου βοηθήματος) και λάβει χώρα ο πλειστηριασμός με επιτυχία, ποια η αντίδραση του οφειλέτη; Έχει κάποια τελική κίνηση στη φαρέτρα του ώστε να αποφύγει την απώλεια της κυριότητας του ακινήτου του;
Σε αυτές τις περιπτώσεις ο νόμος προβλέπει το ένδικο βοήθημα της ανακοπής κατά του πλειστηριασμού. Η ανακοπή αυτή αποτελεί την τελευταία κίνηση του οφειλέτη, την ύστατή του προσπάθεια διάσωσης της ακίνητης περιουσίας του. Η προθεσμία άσκησης της εν λόγω ανακοπής είναι 60 ημέρες από την ημέρα που ο υπερθεματιστής θα μεταγράψει την περίληψη της κατακυρωτικής έκθεσης που θα του δώσει ο συμβολαιογράφος στο αρμόδιο υποθηκοφυλακείο (ή γραφείο κτηματογράφησης). Η περίληψη αυτή δίνεται συνήθως μετά από μερικές εβδομάδες από τη διενέργεια του πλειστηριασμού και προϋπόθεση παράδοσής της είναι η εξόφληση του πλειστηριάσματος από τον υπερθεματιστή. Η ανακοπή κατά του πλειστηριασμού στρέφεται κατά του επισπεύδοντα δανειστή και του υπερθεματιστή, οι οποίοι είναι και αυτοί που έχουν κάθε λόγο να υποστηρίξουν την εγκυρότητα του πλειστηριασμού. Για το παραδεκτό της ανακοπής, θα πρέπει αυτή να εγγραφεί στα βιβλία διεκδικήσεων του αρμόδιου υποθηκοφυλακείου ή στο οικείο κτηματολογικό φύλλο. Η εγγραφή αυτή φυσικά έχει συνέπειες και ως προς την εμπορευσιμότητα του ακινήτου, εφόσον ο υπερθεματιστής θελήσει να προχωρήσει σε περαιτέρω πώληση αυτού (δυσχερώς θα ενδιαφερθεί ένας τρίτος να αγοράσει ένα ακίνητο του οποίου η κυριότητα αμφισβητείται δικαστικώς).
Αν η εν λόγω ανακοπή γίνει δεκτή τελεσίδικα, τότε ο πλειστηριασμός ακυρώνεται, η κυριότητα επανέρχεται στον οφειλέτη και ο τρίτος υπερθεματιστής έχει τις 3 κάτωθι εναλλακτικές: α) να στραφεί κατά των δανειστών (συνήθως τράπεζες) για να του επιστραφεί το ποσό που εισέπραξαν από το πλειστηρίασμα, β) να επισπεύσει ο ίδιος εκ νέου πλειστηριασμό του ακινήτου για να εισπράξει το ποσό που κατέβαλε και το οποίο θα λάβει πρώτος από όλους τους τυχόν δανειστές, γ) να αναγγελθεί σε πλειστηριασμό που θα επισπεύσει τρίτος δανειστής και να ικανοποιηθεί, επίσης, προνομιακά από το πλειστηρίασμα. Και οι 3 εναλλακτικές, ωστόσο, προϋποθέτουν συνήθως δικαστική αντιδικία.
