Επισκεφθείτε μας: Κέντρο Αθήνας, Σταθμός Λαρίσης, Οδός Χωματιανού 31 (Πλησίον Μετρό) --- info@ziamparas.gr --- Καλέστε μας: 210 82 18 945 ή 6975 127 045

Χρησικτησία κατά Δημοσίου

Χρησικτησία κατά δημοσίου: Προϋποθέσεις στην νομοθεσία και την νομολογία. Τι γίνεται στις αποποιήσεις που καταλήγουν τα ακίνητα στο Δημόσιο;

Τι είναι η χρησικτησία; 

Η χρησικτησία, όπως προβλέπεται από τον Αστικό Κώδικα (ΑΚ), είναι η νομική διαδικασία μέσω της οποίας κάποιος μπορεί να αποκτήσει κυριότητα σε ένα ακίνητο εάν το νέμεται και το χρησιμοποιεί αδιαλείπτως για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, χωρίς να αναγνωρίζει την κυριότητα κάποιου άλλου.

Τι συμβαίνει όταν το ακίνητο περιέλθει στο Δημόσιο λόγω αποποίησης; 

Σύμφωνα με τον Αστικό Κώδικα (ΑΚ άρθρο 1847), όταν κάποιος αποποιηθεί την κληρονομία, το μερίδιο του αποβιώσαντος περιέρχεται στο Ελληνικό Δημόσιο εφόσον δεν υπάρχει άλλος κληρονόμος. Σε αυτή την περίπτωση, το Δημόσιο καθίσταται κύριος του ακινήτου με νόμιμο τρόπο. Σύμφωνα με τον Αστικό Κώδικα (ΑΚ άρθρο 1847), όταν κάποιος αποποιηθεί την κληρονομία, το μερίδιο του αποβιώσαντος περιέρχεται στο Ελληνικό Δημόσιο εφόσον δεν υπάρχει άλλος κληρονόμος. Σε αυτή την περίπτωση, το Δημόσιο καθίσταται κύριος του ακινήτου με νόμιμο τρόπο.

Αν και η νομοθεσία προστατεύει το Δημόσιο, υπάρχουν συγκεκριμένες περιπτώσεις χρησικτησίας κατά του Δημοσίου που μπορεί να εξεταστούν στην περίπτωση της αποποίησης;

  1. Συμπλήρωση της 20ετούς χρησικτησίας πριν την αποποίηση: Εάν η αποποίηση της κληρονομίας έγινε μετά τη συμπλήρωση της 20ετούς περιόδου, μπορεί να εξεταστεί η δυνατότητα αναγνώρισης της χρησικτησίας.
  2. Νομή πριν περιέλθει στο Δημόσιο: Μπορεί να ερευνηθεί αν η χρήση του ακινήτου για περισσότερα από 20 χρόνια πριν την αποποίηση μπορεί να αποτελέσει νομική βάση για την αναγνώριση κυριότητας.

Χρησικτησία κατά του Δημοσίου σε γενικότερες περιπτώσεις μη αποποίησης;

Σημαντική ρωγμή στις διατάξεις για την προστασία των δημοσίων κτημάτων επέφερε η διάταξη του άρθρου 4 του Ν. 3127/2003, με την οποία επαναφέρεται ο θεσμός της κτήσης κυριότητας με ανεπίληπτη νομή του βυζαντινορρωμαϊκού δικαίου και αναγνωρίζεται δικαίωμα κυριότητας στα αστικά ακίνητα στο νομέα του ακινήτου εφόσον

  1. Νέμεται αδιαταράκτως μέχρι την έναρξη ισχύος του νόμου (19.3.2003) για δέκα (10) έτη με νόμιμο τίτλο από επαχθή αιτία (όχι χαριστική) που έχει καταρτισθεί και μεταγραφεί μετά την 23.2.1946 ή εναλλακτικά
  2. Νέμεται χωρίς τίτλο αδιαταράκτως το ακίνητο για χρονικό διάστημα τριάντα (30) ετών το οποίο έχει συμπληρωθεί μέχρι την έναρξη ισχύος του νόμου (19-3-2003). Ως διατάραξη της νομής θεωρείται κάθε θετική πράξη ή παράλειψη που αποτελεί παρενόχληση του νομέα στην άσκηση της νομής του.
  3. Κατά την κτήση της νομής βρισκόταν σε καλή πίστη κατά την έννοια του άρθρου 1042 ΑΚ, δηλαδή όταν χωρίς βαριά αμέλεια έχει την πεποίθηση ότι απέκτησε την κυριότητα. Αν, αντίθετα, γνωρίζει ότι δεν έγινε κύριος ή το αγνοεί από βαριά αμέλεια, δεν υπάρχει καλή πίστη. Για την ύπαρξη της καλής πίστεως είναι αδιάφορο αν η πεποίθηση του νομέα για την κτήση της κυριότητος οφείλεται σε πλάνη ως προς τα πραγματικά περιστατικά ή σε πλάνη ως προς το δίκαιο. Η καλή πίστη πρέπει να υπάρχει κατά το χρόνο απόκτησης (έναρξης) της νομής ενώ η μεταγενέστερη κακή πίστη δεν βλάπτει. Αν μεσολάβησε διαδοχή στη νομή, ο χρόνος νομής που διανύθηκε, με τις ίδιες προϋποθέσεις, στο πρόσωπο του δικαιοπαρόχου, συνυπολογίζεται στο χρόνο νομής του διαδόχου. Ο κύριος του ακινήτου δεν απαιτείται να αναφέρει στο δικόγραφο της αγωγής ούτε να αποδείξει την καλή πίστη του κατά την έναρξη της νομής αλλά αντίθετα το εναγόμενο Δημόσιο, στο πλαίσιο του καθιερούμενου, με το άρθρο 4 παρ.1 του Ν. 3127/2003 διακωλυτικού της κτήσεως κυριότητας κανόνα, φέρει το βάρος επικλήσεως (και αποδείξεως) της κακής πίστεως του ενάγοντος ή και των δικαιοπαρόχων του, ότι δηλαδή αυτοί γνώριζαν ή υπαιτίως (από βαριά αμέλεια) αγνοούσαν ότι δεν είχαν γίνει κύριοι του ακινήτου κατά το χρόνο κτήσεως της νομής.
  4. Το ακίνητο έχει εμβαδόν μέχρι 2000 τ.μ. βρίσκεται σε σχέδιο πόλης, ή μέσα σε οικισμό προϋφιστάμενο του 1923 ή σε οικισμό κάτω των 2000 κατοίκων. Για ακίνητο με έκταση μεγαλύτερη από 2000 τ.μ. οι διατάξεις αυτές εφαρμόζονται μόνο στην περίπτωση που στο οικόπεδο υφίσταται κατά την 31.12.2002 κτίσμα που καλύπτει ποσοστό τουλάχιστον 30% του ισχύοντος συντελεστή δόμηση.

Την χρησικτησία κατά του Ελληνικού Δημοσίου έχει αποδεχτεί και το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους με την 348/2004 γνωμοδότηση με την οποία απαντώνται ερωτήματα σχετικά με την εφαρμογή του άρθρου 4 του Ν. 3127/2004.