Με τον όρο αυτόφωρο έγκλημα χαρακτηρίζεται το έγκλημα που συνέβη μόλις πρόσφατα, όπου ο δράστης τελεί υπό καταδίωξη.
Α. Τι είναι το αυτόφωρο έγκλημα
Σύμφωνα με το άρθρο 242 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, στην έννοια «εν τω πράττεσθαι» του αυτόφωρου εγκλήματος περιλαμβάνονται επίσης το στάδιο της απόπειρας εγκλήματος, ως και τα διαρκή εγκλήματα, εξ ου και ο εξ αυτών χαρακτηρισμός «συνεχές αυτόφωρο».Το αυτόφωρο έγκλημα, τα χρονικά όρια ισχύος και οι συνέπειες, είναι κάποιες εκφράσεις νομικής υφής, των οποίων η έννοια είναι αντιληπτή στο ευρύ κοινό. Ωστόσο, ίσως είναι χρήσιμο να διευκρινιστούν για μια ακόμη φορά, τι συνιστά αυτόφωρο έγκλημα, καθώς και ποια είναι τα χρονικά όρια ισχύος και οι συνέπειες αυτού.
Β. Χρονικά όρια ισχύος για το αυτόφωρο έγκλημα
Η επικρατέστερη νομική άποψη, για το ανώτατο χρονικό όριο του αυτοφώρου, είναι έως τα μεσάνυχτα της επόμενης ημέρας του εγκλήματος. Δηλαδή, εάν το έγκλημα τελεστεί την Τετάρτη (έστω και την 23:50′), το αυτόφωρο λήγει τα μεσάνυχτα της Πέμπτης. Σημειωτέον ότι, εάν το έγκλημα τελεστεί την Πέμπτη (έστω και την 00:05′), το αυτόφωρο λήγει τα μεσάνυχτα της Παρασκευής (24:00′). Από τη σύγκριση των δύο περιπτώσεων που προαναφέρθηκαν ως παραδείγματα, γίνεται κατανοητό ότι, το αυτόφωρο διαρκεί το πολύ 47 ώρες και 59 λεπτά.
Γ. Διαδικασία για το αυτόφωρο έγκλημα
Κατά την αυτόφωρη διαδικασία, ο κατηγορούμενος, αρχικά προσάγεται στο Αστυνομικό Τμήμα/Διεύθυνση, για σήμανση και λοιπά, όπου διενεργείται η «Αστυνομική προανάκριση» χωρίς προηγούμενη παραγγελία εισαγγελέως. Στη συνέχεια, το συντομότερο προσάγεται στον Εισαγγελέα ποινικής δίωξης, ο οποίος αποφασίζει εάν ο θα δικαστεί αμέσως από το αρμόδιο Δικαστήριο, ή θα οριστεί τακτική δικάσιμος. Επίσης θα πρέπει να αναφερθεί ότι, πριν την προσαγωγή στον Εισαγγελέα, το αστυνομικό όργανο – ανακριτικός υπάλληλος που συνέλαβε τον δράστη, συντάσσει την καθορισμένη έκθεση και στη συνέχεια ενημερώνει σχετικά τον Εισαγγελέα. Η ειδική αυτή συνοπτική διαδικασία γίνεται μόνο σε περιπτώσεις που το έγκλημα αφορά πλημμέλημα όπως π.χ. περιπτώσεις που αφορούν τραυματισμούς, σωματικές βλάβες εκ δόλου ή εξ αμελείας, κλοπές, ζωοκλοπές, παραβάσεις περί τυχερών παιγνίων, παρανόμου οπλοφορίας ή και οπλοχρησίας, λαθρεμπορίας, διακίνησης ναρκωτικών, ειδικών περιπτώσεων παρανόμου αλιείας.
Δ. Σημεία προσοχής της αυτόφωρης διαδικασίας
Από τα παραπάνω λοιπόν, είναι εμφανές ότι, η αυτόφωρη διαδικασία, είναι ιδιαίτερα σοβαρή και επίπονη για τον συλληφθέντα, και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ο δράστης συνήθως «κρύβεται», μέχρι την εκπνοή του χρονικού ορίου ισχύος της. Με τον τρόπο αυτό, αυτός επιδιώκει να αποφύγει την άμεση έκθεσή του και, μέσω του χρόνου μέχρι την τακτική δικάσιμο, να αμβλύνει τις εντυπώσεις και τον αρχικό αντίκτυπο του αδικήματος.
Τέλος, κρίνεται σκόπιμο να αναφερθούν κάποια επιπλέον σημεία:
- Η διαδικασία του αυτοφώρου εφαρμόζεται στα πλημμελήματα. Στα κακουργήματα διενεργείται πάντοτε ανάκριση.
- Τα εγκλήματα που τελούνται από ανηλίκους δεν δικάζονται ως αυτόφωρα.
- Στο αυτόφωρο έγκλημα που διώκεται μόνο ύστερα από έγκληση του παθόντα, απαγορεύεται η σύλληψη του επ΄ αυτοφώρω δράστη, αν δεν προηγηθεί η υποβολή έγκλησης του παθόντος (εντός του χρόνου που διαρκεί το αυτόφωρο).
- Η σύλληψη στα πλαίσια αυτοφώρου, έχει κριθεί ότι μπορεί να γίνει και σε κάθε περίπτωση που το αδίκημα είναι διαρκές, όπως τα τελούμενα «δια του Τύπου» αδικήματα (δημοσιεύματα εφημερίδων, περιοδικών με διασπορά ψευδών ειδήσεων κ.λπ.) ή παραβίαση απόφασης διατροφής, ενώ αντίστοιχα, καταργήθηκε η διάταξη που καθιστούσε το αδίκημα «της μη καταβολής χρεών προς το δημόσιο» διαρκές.
Ε. Αυτόφωρο και ανήλικοι
Σύμφωνα με το Άρθρο 242§3 ΠΚ: Τα εγκλήματα που τελούνται από ανηλίκους ΔΕΝ δικάζονται ως αυτόφωρα.
- Δες ακόμη άρθρο Ιατρική Αμέλεια
- Δες ακόμη άρθρο Παιδική Πορνογραφία
- Δες ακόμα άρθρο Συκοφαντική Δυσφήμηση
- Δες ακόμα άρθρο Σωματική Βλάβη
- Δες ακόμα άρθρο Ναρκωτικά
- Δες ακόμα άρθρο Απάτη
- Δες ακόμα άρθρο Πλαστογραφία
- Δες ακόμα άρθρο Υπεξαίρεση
- Δες ακόμα άρθρο Ανθρωποκτονία εξ Αμελείας
- Δες ακόμα άρθρο Φοροδιαφυγή
